همه چیز درباره زخم عفونی + روش های درمان

همه چیز درباره زخم عفونی + روش های درمان

دوشنبه، ۳ آذر ۱۴۰۴

همه چیز درباره زخم عفونی + روش های درمان

درمان زخم‌ عفونی که یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی هستند که می‌توانند در اثر آسیب‌دیدگی پوست ایجاد شوند. زخم‌های عفونی زمانی رخ می‌دهند که میکروب‌ها مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها وارد بافت‌های آسیب‌دیده پوست شده و عفونت ایجاد کنند.

علائم زخم عفونی شامل درد، قرمزی، تورم، گرما و ترشحات زرد یا سبزرنگ از زخم است. این زخم‌ها معمولاً لبه‌های نامنظم و مشخصی دارند. عواملی مانند ضعف سیستم ایمنی، دیابت، گردش ضعیف خون، آسیب‌دیدگی‌های شدید و… می‌توانند خطر ابتلا به زخم‌های عفونی را افزایش دهند.

درمان زخم‌های عفونی بستگی به علت ایجاد آن‌ها دارد اما معمولاً شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، ضدعفونی موضعی زخم، بهبود گردش خون در ناحیه زخم و… است. عدم درمان زخم‌های عفونی می‌تواند منجربه عوارض جدی‌تری مانند سپتی‌سمی، از بین رفتن بافت‌ها و انتشار عفونت به بخش‌های دیگر بدن شود.

زخم عفونی

فهرست مطالب

انواع زخم عفونی

انواع زخم‌های عفونی بر اساس نوع عامل بیماری‌زایی که آن‌ها را ایجاد می‌کند، طبقه‌بندی می‌شوند:

۱- زخم های باکتریایی:

 شایع‌ترین نوع هستند و توسط باکتری‌هایی مثل استافیلوکوک، استرپتوکوک و… ایجاد می‌شوند.

۲- زخم‌های قارچی:

انواعی مانند زخم‌های کاندیدایی یا آسپرژیلوس که از طریق قارچ‌ها ایجاد می‌شوند.

۳- زخم‌های ویروسی:

توسط ویروس‌هایی نظیر هرپس سیمپلکس به وجود می‌آیند و معمولا دوره بهبودی طولانی‌تری دارند.

۴- زخم‌های انگلی:

کرم‌های انگل مثل کرم خاکی می‌توانند موجب زخم‌های مزمن و دردناکی شوند.

۵- زخم‌های التهابی:

در اثر بیماری‌های التهابی پوستی نظیر پسوریازیس یا اگزما ایجاد می‌شوند.

تشخیص نوع عامل ایجاد زخم برای تجویز درمان صحیح حائز اهمیت است. مراجعه به پزشک، جمع‌آوری آزمایش‌ها و بیوپسی ضروری است.

علت ایجاد عفونت در زخم چیست ؟

عفونت زخم یکی از شایع‌ترین عوارض پس از ایجاد زخم است که می‌تواند منجر به طولانی شدن دوره درمان یا بروز عوارض جدی شود. دلایل مختلفی در ایجاد عفونت نقش دارند:

اول اینکه ورود میکروب‌ها به زخم باز از طریق تماس با مواد و سطوح آلوده اتفاق می‌افتد. زخم‌ها محیط مطلوبی برای رشد باکتری‌ها و عفونت فراهم می‌کنند.

دوم اینکه کاهش سیستم ایمنی بدن در بیماران مبتلا به دیابت، سرطان یا مصرف‌کننده داروهای سرکوبگر باعث تسریع عفونت می‌شود. ضعف گردش خون نیز خطرساز است.

سوم آسیب مکانیکی ناحیه زخم، وجود بافت مرده و ترشحات زیاد زخم و عدم تمیز کردن مناسب آن احتمال عفونت را بالا می‌برد.

پیشگیری از تماس زخم با منابع آلودگی، مراقبت صحیح از زخم و تقویت سیستم ایمنی، از راه‌های پیشگیری از عفونت زخم است.

زخم-عفونی

راهنمای کامل درمان طبیعی و دارویی زخم‌های عفونی

  زخم‌های عفونی نیازمند درمان سریع و مناسب هستند تا از عوارض بعدی آن‌ها جلوگیری شود. روش‌های درمانی طبیعی و دارویی متعددی وجود دارد:

استفاده از گیاهان ضدعفونی‌کننده موضعی مانند صمغ گیاه آلوئه‌ورا، گل میخک و چای سبز، بسیار مفید است. همچنین روغن درخت چای با خاصیت آنتی‌باکتریال بالا، توصیه می‌شود.

مکمل‌هایی مانند ویتامین C و روی، با افزایش ایمنی بدن، التیام زخم را تسریع می‌کنند. مصرف مواد غذایی حاوی زینک و آهن نیز ضروری است.

داروهایی نظیر آنتی‌بیوتیک‌های موضعی مایتامیسین و نئومایسین اغلب تجویز می‌شوند. التهاب و درد را می‌توان با ضدالتهاب‌هایی نظیر ایبوپروفن کاهش داد.

تمیز نگه داشتن زخم و تعویض روزانه پانسمان نیز حائز اهمیت فراوان است. مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان صحیح الزامی است.

درمان زخم عفونی

پزشکان و متخصصین درمان زخم عفونی کدامند ؟

 پزشکان، کلینیک های زخم و متخصصینی که بیشتر در زمینه تشخیص و درمان زخم‌های عفونی فعالیت می‌کنند عبارتند از:

– متخصص عفونی: تشخیص و درمان انواع عفونت‌ها از جمله عفونت زخم توسط این متخصصان انجام می‌شود.

– متخصص جراحی عمومی: جراحان عمومی نیز با توجه به زمینه کاری خود، در درمان زخم‌های پس از جراحی نقش دارند.

– متخصص پوست: درماتولوژیست‌ها یا پوست‌شناسان بیماری‌های پوستی منجمله انواع زخم‌ها را درمان می‌کنند.

– پرستاران زخم: پرستاران آموزش دیده در زمینه مراقبت و درمان زخم که زیر نظر پزشک معالج فعالیت می‌کنند.

انتخاب متخصص مناسب بستگی به نوع زخم شما دارد. با پزشک خانواده خود مشورت کنید.

۱۰ روش موثر برای التیام سریع زخم‌های عفونی

مهم‌ترین روش‌های تسریع التیام زخم‌های عفونی عبارتند از:

۱- استفاده از پمادها و کرم‌های حاوی آنتی‌بیوتیک، مانند نئومایسین و باسیتراسین، جهت درمان عفونت

۲- بهبود گردش خون موضعی با استفاده از کرم‌هایی مثل هپارین و ونوفلکس

۳- مرطوب نگه داشتن زخم با پانسمان‌های مرطوب، برای تسهیل فرایند بازسازی بافت

۴- پاکسازی مرتب زخم از بافت‌های مرده و ترشحات، با استفاده از سرم فیزیولوژی

۵- مصرف خوراکی مکمل‌های ویتامین C و روی

۶- تقویت سیستم ایمنی با مکمل‌های پروبیوتیک و ژل آلوئه ورا

۷- محافظت از زخم با انواع پانسمان‌های مدرن

۸- جلوگیری از ورود میکروب با استفاده از نوارهای بتادین

۹- رعایت اصول بهداشتی و تمیز نگه داشتن ناحیه زخم

۱۰- مشورت با پزشک جهت تجویز درمان دارویی کامل

اینفو گرافی درمان زخم عفونی

علائم هشداردهنده زخم‌های عفونی

علائم

توضیحات

قرمزی

افزایش رنگ قرمز در اطراف زخم نشانه التهاب و احتمال عفونت است

تورم

برآمدگی و افزایش حجم در ناحیه زخم

گرمی

افزایش دمای موضعی نسبت به بافت‌های اطراف

درد

افزایش درد نسبت به درد معمول زخم

ترشح چرک

خروج مایع سفید یا زرد رنگ غلیظ از زخم

بوی نامطبوع

استشمام بوی غیرطبیعی از ناحیه زخم

تب و لرز

در موارد شدیدتر عفونت، واکنش سیستمیک بدن

عوامل خطرساز زخم‌های عفونی

عامل خطر

تأثیر

دیابت

کاهش جریان خون محیطی و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی

نقص سیستم ایمنی

ناتوانی بدن در مقابله با میکروارگانیسم‌ها

سوءتغذیه

کمبود مواد مغذی لازم برای ترمیم بافت

مشکلات گردش خون

کاهش اکسیژن‌رسانی و تغذیه بافتی

سن بالا

کاهش قدرت ترمیمی بافت‌ها

مصرف داروهای ایمنی‌سرکوبگر

کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونت

روش‌های نوین درمان زخم‌های عفونی

روش درمانی

مکانیسم اثر

مزایا

کاربرد اصلی

پانسمان‌های حاوی نقره و عسل مانوکا

خاصیت ضدمیکروبی نقره و اثرات ترمیمی عسل

مؤثر بر باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک

زخم‌های سطحی عفونی

درمان با فشار منفی (NPWT)

ایجاد مکش و فشار منفی در سطح زخم

خروج ترشحات، کاهش ادم، افزایش جریان خون

زخم‌های عمیق با ترشح زیاد

پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)

استفاده از فاکتورهای رشد پلاکت‌های خود بیمار

تسریع ترمیم، افزایش تکثیر سلولی

زخم‌های مزمن دیابتی

فتودینامیک تراپی (PDT)

ترکیب نور و مواد حساس به نور

خطر کم ایجاد مقاومت میکروبی

عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک

بیوفیلم‌شکن‌ها

تخریب لایه محافظ باکتری‌ها

افزایش اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها

زخم‌های مزمن با بیوفیلم باکتریایی

پوست‌های مصنوعی

جایگزینی موقت یا دائمی پوست

حاوی فاکتورهای رشد و سلول‌های بنیادی

زخم‌های وسیع با از دست دادن پوست

رویکرد چندتخصصی در درمان زخم‌های عفونی

جنبه درمانی

اقدامات

اهمیت

کنترل بیماری‌های زمینه‌ای

تنظیم قند خون، بهبود گردش خون

پیش‌نیاز بهبود زخم

تغذیه مناسب

تأمین پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی

تأمین مواد لازم برای ترمیم بافت

استراحت اندام درگیر

کاهش فشار و بهبود خونرسانی

جلوگیری از تشدید آسیب

دبریدمان

حذف بافت‌های مرده و آلوده

کاهش بار میکروبی و تحریک بافت سالم

آنتی‌بیوتیک درمانی هدفمند

استفاده بر اساس کشت و آنتی‌بیوگرام

از بین بردن عفونت با حداقل عوارض

زمان مراجعه به پزشک

وضعیت

اقدام توصیه شده

مشاهده علائم عفونت در زخم

مراجعه سریع به پزشک

تب بالای ۳۸ درجه همراه با زخم

مراجعه اورژانسی

خطوط قرمز گسترش یابنده از زخم

مراجعه اورژانسی (احتمال عفونت خونی)

عدم بهبود زخم پس از ۳-۵ روز درمان

پیگیری مجدد با پزشک

وجود جسم خارجی در زخم

مراجعه به مرکز درمانی جهت خارج کردن آن

عوارض زخم‌های عفونی در صورت عدم درمان + راهکارهای پیشگیری

 عدم درمان به موقع و صحیح زخم‌های عفونی می‌تواند منجر به عوارض خطرناکی شود. عفونت‌زاها از طریق جریان خون به بخش‌های دیگر بدن منتشر شده و باعث سپتیسمی (عفونت خون) می‌گردند. همچنین ادامه التهاب و عفونت موضعی بافت‌های اطراف را تخریب کرده و ممکن است نکروز و پوسیدگی پیشرونده ایجاد نماید.

بنابراین پیشگیری از ابتلا به عفونت زخم و درمان سریع آن در صورت ابتلا حائز اهمیت فراوان است. استفاده از پانسمان مناسب، ضدعفونی مداوم زخم، مراقبت از بهبود عملکرد ایمنی، کنترل قند و چربی خون و به حداقل رساندن آسیب مکانیکی به زخم از جمله راهکارهای پیشگیرانه موثر محسوب می‌شوند. توصیه می‌شود در صورت مشاهده علائم عفونت، بی‌درنگ به پزشک مراجعه نمایید.

رژیم غذایی مناسب جهت تسریع التیام زخم‌های عفونی

رژیم غذایی نقش مهمی در تسریع التیام زخم‌های عفونی ایفا می‌کند. مصرف موادی که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند و فرایند ترمیم بافت را بهبود می‌بخشند، بسیار مفید است:

مصرف روزانه میوه‌ها و سبزیجاتی مانند سیب زمینی، کلم بروکلی، انواع جالیز و پرتقال که سرشار از ویتامین C هستند، توصیه می‌شود. این ویتامین نقش مهمی در تقویت دستگاه ایمنی و تولید کلاژن برای بهبود التیام زخم دارد.

پروتئین‌هایی مانند ماهی، مرغ، تخم مرغ و لوبیا با فراهم کردن اسیدهای آمینه ضروری مورد نیاز، التیام بافت را تسریع می‌بخشند.

بهتر است از مصرف قند و شکر، غذاهای چرب و سرخ شده، الکل و سیگار که سیستم ایمنی را تضعیف می‌کنند، پرهیز شود.

نقش-تغذیه-در-درمان-زخم-عفونی

نکات مهم پانسمان و مراقبت و درمان از زخم های عفونی

پانسمان صحیح و مرتب زخم عفونی از اهمیت زیادی برخوردار است. پانسمان باید به طور مرتب و حداقل روزی یکبار عوض شود. همچنین هر بار قبل از پانسمان مجدد، زخم باید کاملاً تمیز و عاری از هر گونه ترشحات و بافت مرده باشد.

انتخاب نوع پانسمان بستگی به وسعت، عمق و میزان ترشحات زخم دارد. از پانسمان‌های مدرن و آغشته به مواد ضدعفونی‌کننده و التیام‌بخش می‌توان استفاده نمود. پانسمان باید طوری قرار گیرد که فشاری به زخم وارد نکند و مانع جریان خون نشود.

علاوه بر پانسمان، استفاده از کرم‌ها و پمادهای ضدعفونی‌کننده، ضدالتهاب و التیام‌بخش نیز ضروری است. بهتر است از حباب گذاری پانسمان روی زخم‌های عمیق و وسیع خودداری شود. مراقبت از زخم باید تا زمان کامل بهبودی ادامه یابد.

پانسمان-زخم عفونی

کلینیک‌ زخم به‌عنوان مراکز تخصصی در درمان زخم عفونی، نقش بسیار حیاتی و جهانی دارند. این نقش بر اساس تخصص و تجهیزات پزشکی پیشرفته‌ای که در اختیار دارند، به صورت چندگانه بیان می‌شود. ابتدا، با تجهیزات تشخیصی مدرن و تصویربرداری دقیق، به تحلیل دقیق از نوع و میزان عفونت در زخم می‌پردازند. سپس، تیم‌های متخصص با بررسی عمیق و جامع از وضعیت بیمار، برنامه درمانی متناسب و شخصی‌سازی شده را آغاز می‌کنند. این برنامه شامل مراقبت‌های تخصصی، درمان‌های جدید، و استفاده از تکنولوژی‌های نوین در فرآیند بهبودی زخم می‌شود. پیگیری مستمر و نظارت دقیق از تغییرات زخم و پاسخ به درمان، از دیگر ویژگی‌های این کلینیک‌هاست. با ایفای این نقش، کلینیک‌های زخم به عنوان مهمترین نهادها در تأمین مراقبت‌های بهداشتی و درمانی برای بیماران مبتلا به زخم عفونی، نقش برجسته‌ای در بهبود کیفیت زندگی و بهبود سریعتر بیماران ایفا می‌کنند.