مراحل ترمیم زخم سوختگی و درمان آن

زخم‌های ناشی از سوختگی یکی از دردناک‌ترین و پیچیده‌ترین انواع زخم‌ها هستند که در اثر حرارت، تماس با مواد شیمیایی، برق‌گرفتگی یا اشعه ایجاد می‌شوند. این زخم‌ها به دلیل آسیب لایه‌های پوستی، از دست‌رفتن رطوبت، خطر بالای عفونت و احتمال ایجاد اسکار (جای زخم) نیاز به مراقبت کاملاً تخصصی دارند. در نوین زخم درمان این نوع زخم‌ها با استفاده از روش‌های استاندارد جهانی و پیشرفته‌ترین پانسمان‌ها انجام می‌شود.

مراحل درمان سوختگی

1-ارزیابی تخصصی شدت زخم

2-پاک‌سازی بافت آسیب‌دیده
(بدون درد)

3-استفاده از پانسمان‌های نوین

4-کنترل درد و پیشگیری از جای زخم

5-ترمیم با لیزر و روش‌های ترمیم بافت در صورت نیاز

6-پیگیری منظم تا بهبودی کامل

تشخیص دقیق

مراحل ارزیابی و تشخیص زخم با دقت بالا توسط درمانگر تخصصی زخم انجام می‌شود. این تشخیص دقیق مبنایی برای برنامه‌ریزی درمان مؤثر است.

سوختگی چیست؟

سوختگی یکی از آسیب‌های شایع پوست و بافت‌های بدن است که در اثر تماس مستقیم یا غیرمستقیم با حرارت، شعله، مایعات داغ، مواد شیمیایی، جریان برق، تابش یا حتی اصطکاک ایجاد می‌شود. بسته به شدت و نوع عامل، سوختگی می‌تواند تنها لایه بیرونی پوست (اپیدرم) را درگیر کند یا تا لایه‌های عمقی‌تر مانند درم، عضله و حتی استخوان گسترش یابد. سوختگی‌ها علاوه بر آسیب فیزیکی، در صورتی که شدید باشند، می‌توانند باعث اختلال در عملکرد اندام‌ها، عفونت‌های خطرناک یا حتی تهدید جدی برای جان بیمار شوند.

شدت سوختگی به چند عامل بستگی دارد: نوع عامل سوختگی، مدت‌زمان تماس با آن، محل درگیری و شرایط جسمی فرد (مثل سن یا وجود بیماری‌های زمینه‌ای). درمان به‌موقع سوختگی، تعیین دقیق درجه آن و مراقبت صحیح، کلید پیشگیری از عوارض بلندمدت است.

علت لایه سفید روی زخم سوختگی

ظاهر شدن لایه‌ای سفیدرنگ روی زخم سوختگی نشانه‌ای است که باید با دقت بررسی شود، زیرا ممکن است نشانه‌ای از وضعیت خطرناک یا مرحله‌ای خاص از ترمیم زخم باشد.

در سوختگی‌های با درجه متوسط تا شدید، لایه سفید می‌تواند نشان‌دهنده نکروز (مرگ بافتی) باشد؛ در این حالت سلول‌های پوست به‌دلیل آسیب حرارتی شدید از بین رفته‌اند و بدن توانایی بازسازی آن‌ها را ندارد. این بافت مرده معمولاً باید در یک فرآیند پزشکی به‌نام دبریدمان از زخم جدا شود تا روند ترمیم به‌درستی ادامه پیدا کند.

در موارد دیگر، این لایه ممکن است شامل سلول‌های مرده پوست، باقی‌مانده‌های پانسمان یا موادی مانند پمادهای سفیدرنگ درمانی باشد (مثلاً سیلور سولفادیازین). اما اگر این لایه همراه با علائمی مانند بوی بد، ترشحات غلیظ، تب یا افزایش درد باشد، احتمال عفونت زخم مطرح می‌شود و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.

در هر صورت، مشاهده هر نوع تغییر رنگ یا بافت در زخم سوختگی، به‌ویژه اگر سفید، خشک، بی‌حس یا بدبو باشد، نیاز به بررسی و مراقبت تخصصی دارد تا از پیشرفت آسیب یا عفونت جلوگیری شود.

برای مشاوره رایگان و ارتباط سریع با ما تماس بگیرید

09103968083

انواع سوختگی

سوختگی‌ها بر اساس عامل ایجادکننده، در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار می‌گیرند. شناخت نوع سوختگی برای انتخاب درمان مناسب بسیار مهم است، زیرا هر نوع، ویژگی‌ها و خطرات خاص خود را دارد.

سوختگی با آتش

یکی از شایع‌ترین انواع سوختگی است که در اثر تماس مستقیم بدن با شعله یا گرمای حاصل از آتش ایجاد می‌شود. این نوع سوختگی معمولاً عمقی است و اگر فرد لباس قابل‌اشتعال به تن داشته باشد، سوختگی سریعاً گسترش می‌یابد. سوختگی‌های با آتش اغلب با درد شدید، قرمزی، تاول و در موارد شدیدتر با زخم‌های سیاه یا زغال‌شده همراه هستند.

سوختگی با اشعه

این نوع سوختگی زمانی رخ می‌دهد که بدن در معرض تابش مستقیم اشعه قرار گیرد، مانند آفتاب‌سوختگی ناشی از نور ماورای بنفش، یا قرار گرفتن در معرض منابع پرتوزا (مثلاً پرتوهای یونیزه‌کننده یا در محیط‌های پرتودرمانی). سوختگی‌های اشعه معمولاً با تأخیر ظاهر می‌شوند و می‌توانند باعث آسیب سلولی در عمق پوست شوند. علائم آن شامل قرمزی، خشکی پوست، پوسته‌ریزی و در موارد شدید، زخم‌های باز است.

سوختگی حرارتی

این نوع از سوختگی‌ها بر اثر تماس پوست با اجسام داغ، مایعات جوشان، بخار داغ یا روغن‌های حرارتی ایجاد می‌شوند. مایعات داغ یکی از شایع‌ترین علل سوختگی در کودکان هستند. شدت آسیب به دمای ماده و مدت تماس بستگی دارد. سوختگی حرارتی معمولاً باعث درد، قرمزی، تاول و در صورت شدید بودن، آسیب عمقی به بافت می‌شود.

سوختگی‌های شیمیایی

این نوع سوختگی بر اثر تماس پوست با مواد شیمیایی خورنده مانند اسیدها، بازها (قلیاها)، شوینده‌های قوی یا حلال‌های صنعتی به وجود می‌آید. سوختگی شیمیایی ممکن است به‌صورت فوری یا با تأخیر بروز کند و آسیب آن می‌تواند حتی پس از شست‌وشو ادامه یابد. این نوع سوختگی نیاز به شست‌وشوی سریع و گسترده دارد و در صورت تماس با چشم یا بلع، فوراً باید به مراکز درمانی مراجعه کرد.

سوختگی‌های الکتریکی

در اثر عبور جریان برق از بدن ایجاد می‌شوند. این نوع سوختگی، علاوه بر آسیب ظاهری به پوست، ممکن است باعث صدمات جدی به اندام‌های داخلی، ماهیچه‌ها، اعصاب و قلب شود. سطح زخم ممکن است کوچک باشد، اما آسیب‌های عمقی بسیار گسترده هستند. در موارد شدید، ایست قلبی یا نارسایی کلیه ممکن است رخ دهد، حتی اگر محل ورود و خروج جریان برق کوچک به‌نظر برسد.

انواع سوختگی بر اساس درجه سوختگی

سوختگی‌ها بر اساس عمق آسیبی که به پوست و بافت‌های زیرین وارد می‌کنند، به چهار درجه تقسیم می‌شوند. این درجه‌بندی به پزشکان کمک می‌کند تا شدت آسیب را ارزیابی کرده و درمان مناسب را برنامه‌ریزی کنند.

سوختگی درجه یک

این نوع سوختگی فقط لایه سطحی پوست (اپیدرم) را درگیر می‌کند و خفیف‌ترین نوع سوختگی است. معمولاً بدون ایجاد تاول و زخم است و بیشتر به صورت قرمزی، درد خفیف و تورم خفیف ظاهر می‌شود. پوست ممکن است خشک و گرم شود و در برخی موارد پوسته‌ریزی جزئی داشته باشد.
نمونه رایج این نوع، آفتاب‌سوختگی ملایم است. بهبودی معمولاً طی ۳ تا ۷ روز رخ می‌دهد و نیاز به درمان تخصصی ندارد.

سوختگی درجه دو

در این نوع، آسیب به لایه‌های عمیق‌تر پوست (اپیدرم و بخشی از درم) می‌رسد. همراه با درد شدید، قرمزی، تورم و معمولاً تاول است. پوست ممکن است مرطوب، براق یا دارای ترشح باشد. اگر فقط بخش سطحی درم درگیر باشد، ترمیم ظرف دو تا سه هفته انجام می‌شود. اما اگر لایه‌های عمیق‌تر آسیب دیده باشند، زمان بهبود بیشتر شده و احتمال باقی‌ماندن اسکار (جای زخم) بالا می‌رود.

سوختگی درجه سوم

در سوختگی درجه سه، هر دو لایه پوست (اپیدرم و درم) به‌طور کامل تخریب شده و گاهی آسیب به بافت‌های زیرپوستی، عضلات یا تاندون‌ها هم وارد می‌شود.
پوست معمولاً سفید، خشک، زغالی یا چرم‌مانند می‌شود و به دلیل آسیب اعصاب، ناحیه ممکن است بدون درد باشد، اگرچه بافت اطراف آن بسیار دردناک است.
ترمیم طبیعی در این نوع سوختگی بسیار کند است و معمولاً نیاز به جراحی، دبریدمان یا پیوند پوست دارد. احتمال ایجاد اسکار یا انقباض پوستی (contracture) زیاد است.

سوختگی درجه چهار

شدیدترین و نادرترین نوع سوختگی است. در این حالت، سوختگی به استخوان، عضلات و تاندون‌ها نیز گسترش یافته است.
پوست کاملاً تخریب شده، زغالی یا سیاه است و اغلب بافت مرده دیده می‌شود. در این سطح از آسیب، قطع عضو، جراحی‌های مکرر و درمان‌های طولانی‌مدت ضروری است. احتمال عفونت سیستمیک، از کار افتادن اندام‌ها یا مرگ نیز بالا است.

برای مشاوره رایگان و ارتباط سریع با ما تماس بگیرید

09103968083

علائم سوختگی

علائم سوختگی بسته به نوع عامل ایجادکننده، شدت (درجه سوختگی)، محل درگیری و شرایط فرد (مثل سن یا بیماری‌های زمینه‌ای) می‌توانند بسیار متفاوت باشند. این علائم به‌طور کلی در دو دسته تقسیم می‌شوند: علائم موضعی (در محل زخم) و علائم سیستمیک (در سراسر بدن)، به‌ویژه در سوختگی‌های وسیع یا شدید.

علائم موضعی سوختگی

1. قرمزی پوست
   از علائم ابتدایی در سوختگی‌های سطحی و درجه یک است. ناحیه آسیب‌دیده معمولاً گرم و حساس به لمس است.

2. درد یا سوزش شدید
   بسته به عمق سوختگی، درد می‌تواند از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد. در سوختگی‌های عمیق‌تر (درجه سوم و چهارم)، ممکن است به‌دلیل آسیب به پایانه‌های عصبی، درد در ناحیه اصلی حس نشود.

3. تاول
   در سوختگی‌های درجه دو به‌ویژه رایج است. تاول‌ها پر از مایع شفاف بوده و نشان‌دهنده تخریب لایه‌های میانی پوست هستند.

4. پوست خشک، چرمی یا زغالی
   معمولاً در سوختگی‌های شدیدتر دیده می‌شود. پوست ممکن است ظاهر چرم‌مانند یا سیاه و مرده داشته باشد.

5. ترشحات زخم یا تغییر رنگ غیرطبیعی
   ترشحات بدبو، زرد یا سبز ممکن است نشان‌دهنده عفونت باشند.

6. تورم و التهاب اطراف ناحیه سوختگی
   ناشی از پاسخ طبیعی بدن به آسیب است اما در موارد شدید می‌تواند باعث اختلال در خون‌رسانی و حتی گانگرن شود.

علائم سیستمیک (در سوختگی‌های وسیع)

1. تب و لرز
   نشانه ورود عفونت به جریان خون یا پاسخ التهابی شدید بدن.

2. ضعف، سرگیجه، افت فشار خون
   به‌ویژه در سوختگی‌های گسترده که همراه با از دست رفتن شدید مایعات هستند.

3. تنفس دشوار یا خس‌خس سینه
   ممکن است به‌دلیل استنشاق دود یا آسیب به راه‌های هوایی باشد.

4. تغییرات هوشیاری، بی‌قراری یا گیجی
   می‌تواند ناشی از کمبود اکسیژن، شوک یا عفونت‌های شدید باشد.

شناخت زودهنگام این علائم و ارزیابی توسط پزشک اهمیت بالایی در جلوگیری از عوارض شدید سوختگی دارد.

عوارض سوختگی

سوختگی، به‌ویژه اگر شدید یا گسترده باشد، می‌تواند عوارض جسمی و سیستمیک گسترده‌ای برای فرد ایجاد کند. این عوارض ممکن است در همان روزهای ابتدایی پس از سوختگی بروز کنند یا در بلندمدت باقی بمانند. در ادامه پنج مورد از جدی‌ترین عوارض ناشی از سوختگی توضیح داده می‌شود:

۱. عفونت باکتریایی

یکی از شایع‌ترین و خطرناک‌ترین عوارض سوختگی‌ها، عفونت است. پس از تخریب پوست که سد دفاعی بدن در برابر میکروب‌ها محسوب می‌شود، باکتری‌ها به‌راحتی وارد زخم می‌شوند.
عفونت می‌تواند در ابتدا موضعی باشد و با قرمزی، تورم، درد بیشتر از حد انتظار و ترشح بدبو ظاهر شود. اگر کنترل نشود، ممکن است وارد خون شده و منجر به سپسیس (عفونت خونی)، استئومیلیت (عفونت استخوان) یا آبسه‌های داخلی شود. در این شرایط، درمان با آنتی‌بیوتیک‌های قوی و گاه بستری در بخش مراقبت‌های ویژه ضروری است.

۲. هیپوولمی (کاهش جدی حجم خون)

در سوختگی‌های متوسط تا شدید، مایعات بدن از طریق تبخیر، ترشح از سطح زخم و تخریب مویرگ‌ها از دست می‌رود. این وضعیت منجر به افت شدید فشار خون و کاهش حجم خون در گردش (هیپوولمی) می‌شود.
علائم آن شامل پوست سرد و رنگ‌پریده، ضعف، کاهش ادرار، افت فشار خون و افزایش ضربان قلب است. در صورت عدم درمان سریع با تزریق مایعات داخل وریدی (سرم‌درمانی)، ممکن است بیمار وارد فاز شوک سوختگی شده و جان او به خطر بیفتد.

۳. هیپوترمی (کاهش دمای بدن)

از آنجایی که پوست وظیفه تنظیم دمای بدن را برعهده دارد، در سوختگی‌های گسترده که پوست از بین می‌رود، خطر کاهش دمای بدن یا هیپوترمی جدی می‌شود. این وضعیت به‌ویژه در اتاق‌های سرد، هنگام استحمام یا تعویض پانسمان رخ می‌دهد.
هیپوترمی می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند، سوخت‌وساز بدن را کاهش دهد و توانایی بدن در ترمیم زخم را مختل کند. گرم نگه‌داشتن محیط، استفاده از پتوهای حرارتی و نظارت دقیق بر دمای بدن در بیماران دچار سوختگی ضروری است.

۴. اختلال تنفسی

در افرادی که در آتش‌سوزی‌ها گرفتار می‌شوند، احتمال آسیب به راه‌های هوایی به‌دلیل استنشاق دود، گازهای سمی (مانند مونوکسیدکربن) یا بخار داغ وجود دارد. این آسیب‌ها می‌توانند باعث تورم حنجره، انسداد راه هوایی یا ذات‌الریه (عفونت ریوی) شوند.
علائم این وضعیت شامل خس‌خس سینه، سرفه با دوده، دشواری در تنفس و لب‌های کبود است. در این شرایط، ممکن است بیمار نیاز به اکسیژن، برونکوسکوپی یا حتی لوله‌گذاری تنفسی و تهویه مکانیکی داشته باشد.

۵. ایجاد اسکار (اثر زخم)

پس از ترمیم زخم سوختگی، در بسیاری از بیماران، به‌ویژه در سوختگی‌های درجه دو عمیق و درجه سه، جای زخم باقی می‌ماند. این اسکارها ممکن است از نظر ظاهری ناخوشایند باشند یا به‌صورت ضخیم، برآمده، سفت و تیره دربیایند (اسکار هایپرتروفیک یا کلوئید).
در برخی موارد، اسکار ممکن است باعث محدودیت حرکت مفاصل یا کشش پوست در نواحی حساس شود که به آن «contracture» گفته می‌شود. برای کاهش این عوارض، استفاده از کرم‌های ضداسکار، ماساژ درمانی، لیزر، یا حتی جراحی بازسازی لازم است.

روش‌های درمان سوختگی

درمان سوختگی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله: درجه سوختگی، وسعت آن، ناحیه درگیر، وضعیت عمومی بیمار و زمان مراجعه پس از حادثه. هدف اصلی درمان، جلوگیری از عفونت، تسریع ترمیم پوست، کاهش درد، پیشگیری از اسکار و بازگرداندن عملکرد طبیعی اندام‌هاست. درمان به‌طور کلی به دو دسته خانگی و نوین تقسیم می‌شود:

روش‌های نوین درمان سوختگی

پیشرفت علم پزشکی در دهه اخیر، راهکارهای مؤثرتری برای درمان زخم‌های سوختگی فراهم کرده است که به تسریع روند ترمیم و کاهش اسکار کمک می‌کنند. این روش‌ها اغلب در کلینیک‌های تخصصی مثل «کلینیک زخم تهران» استفاده می‌شوند. در کلینیک زخم تهران علاوه بر درمان زخم سوختگی، خدمات دیگری مانند بهبود زخم پای دیابتی نیز ارائه می‌شود.

1. پلاسما درمانی (PRP)

در این روش، پلاسمای غنی از پلاکت از خون خود بیمار استخراج شده و به ناحیه سوخته تزریق می‌شود. این پلاکت‌ها سرشار از فاکتورهای رشد هستند که بازسازی پوست را سرعت می‌دهند.

2. درمان با لیزر

استفاده از لیزرهای کم‌توان (Low-level laser therapy – LLLT) برای کاهش التهاب، تحریک رشد سلول‌های جدید و بهبود ظاهر اسکار سوختگی. لیزر CO2 نیز برای اصلاح اسکارهای قدیمی کاربرد دارد.

3. درمان با سلول‌های بنیادی

در مراکز فوق‌تخصصی، از سلول‌های بنیادی مشتق از چربی یا خون برای ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده و رشد مجدد پوست استفاده می‌شود.

4. وکیوم‌تراپی (NPWT)

این روش با ایجاد فشار منفی روی زخم، باعث افزایش جریان خون، جذب ترشحات اضافی و تسریع بهبود می‌شود. برای سوختگی‌های متوسط تا شدید به‌ویژه مؤثر است.

5. پانسمان‌های هوشمند و زیست‌فعال

این پانسمان‌ها نه‌تنها زخم را پوشش می‌دهند، بلکه حاوی مواد ضدالتهاب، ضدعفونت و بازسازی‌کننده هستند که بسته به شرایط زخم، فعال می‌شوند. نمونه‌هایی مانند پانسمان‌های نقره، آلژینات یا نانوکامپوزیت‌ها در این دسته قرار می‌گیرند.

6. درمان با اوزون‌تراپی

اوزون به‌عنوان یک گاز با خاصیت ضدعفونی‌کننده و محرک ترمیم بافت، در برخی مراکز تخصصی به‌صورت موضعی یا از طریق اوزون‌شور در درمان سوختگی کاربرد دارد.

7. لارو درمانی (ماگوت تراپی)

در زخم‌های سوختگی عفونی یا نکروزه، استفاده از لاروهای استریل برای خوردن بافت مرده و تمیز کردن زخم به‌صورت کنترل‌شده انجام می‌شود.

8. اکسیژن‌درمانی پرفشار (HBOT)

در این روش، بیمار در یک محفظه مخصوص، اکسیژن خالص با فشار بالا تنفس می‌کند که باعث افزایش اکسیژن‌رسانی به بافت‌های آسیب‌دیده و تسریع ترمیم می‌شود.

در کنار این روش‌ها، درمان روانی بیماران سوختگی، فیزیوتراپی، کاردرمانی و استفاده از لباس‌های فشاری برای مدیریت اسکار نیز بخشی از برنامه جامع درمانی است.

درمان خانگی سوختگی

درمان خانگی برای سوختگی‌های سطحی و خفیف (عمدتاً سوختگی درجه یک و برخی سوختگی‌های درجه دو سطحی) قابل اجراست. هدف در این مرحله، خنک کردن پوست، کاهش درد، جلوگیری از عفونت و تسریع ترمیم بافت است. با این حال، اگر سوختگی گسترده، عمیق، یا در نواحی حساس مانند صورت، دست، پا، یا اندام تناسلی باشد، یا اگر بیمار کودک یا سالمند است، باید به پزشک مراجعه شود.

مراحل درمان خانگی سوختگی سطحی:

1. خنک‌سازی فوری ناحیه آسیب‌دیده
   بلافاصله ناحیه سوخته را زیر آب خنک (نه یخ) و جاری قرار دهید، به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه. این کار باعث کاهش گرمای پوست، کم کردن عمق آسیب و تسکین درد می‌شود.

2. تمیز کردن زخم
   پس از خنک شدن، پوست را به‌آرامی با آب و صابون ملایم بشویید تا آلودگی سطحی پاک شود. از مالش ناحیه و استفاده از پنبه خودداری کنید.

3. پرهیز از ترکاندن تاول‌ها
   در صورتی که تاول ایجاد شده، آن را دست‌کاری نکنید. ترکاندن تاول می‌تواند زخم را در معرض عفونت قرار دهد.

4. استفاده از پمادهای سوختگی
   روی ناحیه آسیب‌دیده، پمادهای درمانی مانند پماد سیلور سولفادیازین، پماد عسل پزشکی یا ژل آلوئه‌ورا زده شود تا التهاب کاهش یافته و ترمیم آغاز شود.

5. پوشاندن با پانسمان سبک
   از گاز استریل غیرچسبنده برای محافظت از زخم استفاده کنید. تعویض پانسمان باید روزانه انجام شود یا زمانی که آلوده یا مرطوب شد.

6. کنترل درد
   در صورت درد، می‌توان از مسکن‌های ساده مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کرد.

7. مراقبت از پوست در حال ترمیم
   پس از بهبود نسبی، استفاده از کرم ضدآفتاب و کرم‌های مرطوب‌کننده کمک می‌کند تا پوست ترمیم‌شده خشک نشود و از تغییر رنگ دائمی جلوگیری شود.

نکته مهم:
از مصرف روش‌های خانگی غیراستاندارد مانند مالیدن خمیردندان، روغن، ماست یا کره روی زخم جداً خودداری کنید. این روش‌ها نه‌تنها مفید نیستند، بلکه ممکن است باعث تشدید آسیب یا ایجاد عفونت شوند.

درمان سریع زخم سوختگی، یعنی نجات پوست شما

برای درمان مؤثر زخم سوختگی، زمان طلاست. هر روز تأخیر یعنی افزایش خطر عفونت، اسکار، یا نیاز به درمان‌های پیچیده‌تر.

مشاوره رایگان

داروهای درمان زخم سوختگی و درمان پزشکی زخم سوختگی

در درمان پزشکی سوختگی، بسته به شدت، عمق و وضعیت بیمار، داروهای مختلفی تجویز می‌شود. این داروها می‌توانند به‌صورت موضعی (پماد، کرم)، خوراکی یا تزریقی باشند.

داروهای موضعی پرکاربرد درمان سوختگی

1. سیلور سولفادیازین (Silver sulfadiazine)
   رایج‌ترین پماد ضدباکتریایی برای پیشگیری از عفونت در سوختگی‌های درجه دو و سه. باید روزانه تعویض شود.

2. پماد عسل پزشکی (Medihoney)
   عسل استریل‌شده با خواص ضدالتهاب، ضدباکتری و تسریع‌کننده ترمیم زخم. برای سوختگی‌های سطحی بسیار مؤثر است.

3. پماد آلفا (حاوی عصاره گزنه، روغن کنجد و موم زنبور عسل)
   ساخت ایران، مناسب برای سوختگی‌های خفیف، با خاصیت ضدعفونی و ترمیم‌کنندگی.

4. ژل آلوئه‌ورا خالص
   خاصیت ضدالتهابی و خنک‌کنندگی دارد. مناسب برای سوختگی‌های ناشی از آفتاب یا حرارت سطحی.

5. پمادهای آنتی‌بیوتیک ترکیبی (مثل موپیروسین یا فوزیدین)
   برای مواردی که زخم آلوده شده یا احتمال عفونت بالاست.

6.  

داروهای سیستمیک:

1. آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا تزریقی
   در صورت بروز عفونت موضعی شدید یا سیستمیک، آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند سفالکسین، کلیندامایسین یا سفتریاکسون ممکن است تجویز شوند.

   • داروهای ضد درد و ضد التهاب
     استامینوفن، ایبوپروفن یا حتی داروهای قوی‌تر مانند کتورولاک در بیماران دچار درد شدید تجویز می‌شوند.

   • مکمل‌های تغذیه‌ای (مثل ویتامین C، E و روی)
     برای تسریع روند بازسازی بافت و تقویت سیستم ایمنی بدن.

   • کرم‌های ضداسکار (مانند Contractubex یا سیکالفیت)
     پس از ترمیم اولیه زخم، برای بهبود ظاهر پوست و کاهش بافت اضافی.